Ο ΧΡΟΝΟΣ

του Γιάννη Ζαρκάδη

 

Πόσες φορές,

πόσες φορές δεν προσπάθησα

πίσω να γυρίσω το χρόνο

να κόψω την ουρά

να λειώσω την σπονδυλική του στήλη

να δυσκολεύεται

να πέφτω επάνω του

και να τον προλαβαίνω.

Να δω εκείνο το πουλί

που σκότωσα μικρός

πίσω να ζωντανεύει

τα μαύρα πάλι να φορεί

κότσυφας κερομύτης

να μπαίνει θέρμη στο κορμί

στα πόδια του να κρατηθεί

να κλείνει ανοίγει τα φτερά

νάρχεται πίσω στον κισσό

και να τρυπώνει στο ιερό

να παίρνει τη μεταλαβιά.

Κι η πέτρα να γυρίζει

στο πετσί της σφεντόνας να φωλιάζει

γουργουρίζοντας

μετανιωμένη.

από τη συλλογή "Ο λύκος και άλλα αντισώματα" εκδόσεις τυπωθήτω- λάλον ύδωρ
εικόνα: Laura Makabreskou

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ 

Artist Andrea Kiss 

Η «Αορτή»* Πάτρας καλεί σε μια λογοτεχνική άμιλλα διηγημάτων μικρής φόρμας (flash fiction) με θέμα «Μάσκα και Πρόσωπο».

Τα μικρά διηγήματα, γραμμένα στην ελληνική γλώσσα, δεν θα ξεπερνούν τις 1200 λέξεις, και δεν θα έχουν εκδοθεί ή δημοσιευθεί σε περιοδικό, βιβλίο ή άλλο μέσο, έντυπο ή ηλεκτρονικό. Τα κείμενα θα κατατεθούν σε ηλεκτρονική μορφή, στην ηλεκτρονική διεύθυνση flashfictionaortipatras@gmail.com σε αρχεία τύπου doc, docx, ή rtf, με γραμματοσειρά Times New Roman, μεγέθους 12 στιγμών, παράγραφο με εσοχή πρώτης γραμμής και διάστιχο 1,5. Το αρχείο θα περιέχει μόνο το κείμενο με τον τίτλο του. Στο σώμα του μηνύματος (email) και μόνο σε αυτό, θα αναφέρεται απαραίτητα το πραγματικό όνομα και επώνυμο του/της συγγραφέα, καθώς επίσης το τηλέφωνο και η ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας.

 Λήξη υποβολής των κειμένων 20 Φεβρουαρίου 2021.

Η κριτική επιτροπή θα προβεί σε επιλογή με βάση τη λογοτεχνική αξία των κειμένων. Τα επιλεγμένα κείμενα (10-20) θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα aortipatras.blogspot.com και θα συμπεριληφθούν σε μελλοντική ειδική έκδοση (έντυπη ή ηλεκτρονική).

Την κριτική επιτροπή αποτελούν οι λογοτέχνες:
Σπύρος Λ. Βρεττός, Σωκράτης Σκαρτσής και Έρση  Σωτηρόπουλου

  *Η «Αορτή» είναι μια πολιτισμική συλλογικότητα της Πάτρας. Η ταυτότητά της περιγράφεται στο «Μανιφέστο» του ιστολογίου της  (aortipatras.blogspot.com).

Τα παραμύθια του παππού (1): Ο δράκος της λησμονιάς

Βασίλειος Χριστόπουλος 

έργο της Κατερίνας Χριστοπούλου

-Παππού, πες μου ξανά εκείνο το παραμύθι.

-Ποιο, παιδί μου;

-Αυτό, που οι άνθρωποι ήταν κλεισμένοι στα σπίτια τους γιατί στους δρόμους κυκλοφορούσε ο κινέζικος δράκος με την κορώνα. Και όποιος μύριζε την ανάσα του αρρώσταινε βαριά.

-Πού το θυμήθηκες; Όμως δεν είναι παραμύθι. Είναι πραγματική ιστορία. Την έζησα ο ίδιος όταν ήμουν νέος.

-Από πού είπες πώς ήρθε ο δράκος;

-Από την Κίνα.

-Και τι σας έκανε αυτός ο δράκος;

-Όπως σου έχω πει, αυτός ο δράκος ξεφυσούσε μια ανάσα γεμάτη μικρόβια και ιούς. Όποιον κτυπούσε η ανάσα του, αρρώσταινε βαριά και κινδύνευε να πεθάνει ή γινόταν και αυτός σαν το δράκο. Έτσι, λοιπόν, έπρεπε να μένουμε μακριά ο ένας από τον άλλον. Βλέπεις, δεν ξέραμε, ποιος είναι μολυσμένος και ποιος όχι.

-Α, γι αυτό φορούσατε όλοι μάσκες. Έχω δει φωτογραφίες. Πλάκα είχε.

-Και δεν ήταν μόνο οι μάσκες. Η κυβέρνηση έβγαζε συνέχεια απαγορευτικά. Κλείστε τα μαγαζιά, κλείστε τα καφενεία, μην κυκλοφορείτε. Μην μαζεύεστε πολλοί μαζί. Ο ένας μακριά από τον άλλον. Κλειστείτε σπίτια σας.

-Και δεν δούλευε κανείς; Πώς ζούσατε;

-Πολλοί δούλευαν. Αυτούς ο τότε πρωθυπουργός κύριος Μ., τους έλεγε εξαρτημένους από το μιστό τους. Και τους άφηνε να στριμώχνονται στα εργοστάσια και στα λεωφορεία. Και μέσα στο στριμωξίδι η ανάσα του δράκου θέριζε.

-Τα παιδιά πήγαιναν σχολείο;

-Άλλοτε πήγαιναν, άλλοτε όχι. Αλλά και στα σχολεία στρίμωχναν πολλά παιδιά σε κάθε τάξη.

-Πέθαναν πολλοί τότε;

-Δυστυχώς ναι. Από τη μια ο δράκος, από την άλλη τα στριμωξίδια, έγινε μεγάλο κακό. Αλλά το χειρότερο ήταν πως η ανάσα του δράκου σκέπασε τον κόσμο με ένα πέπλο, ένα σύννεφο λησμονιάς. Οι άνθρωποι ξέχασαν.

-Τι ξέχασαν, παππού;

-Ξέχασαν την προηγούμενη ζωή τους. Ξέχασαν τα… πώς να στο πω, τα δικαιώματά τους. Τα πιο σημαντικά πράγματα που μέχρι τότε έδιναν νόημα στη ζωή τους.

-Τι είναι δικαιώματα, παππού; Δεν καταλαβαίνω.

-Δικαιώματα είναι να μπορεί ο καθένας να… πώς να στο πω.

-Πες μου καλύτερα τι ξέχασαν. Τι σταμάτησαν να κάνουν, από αυτά που έκαναν πριν το δράκο.

-Πάρα πολλά, σχεδόν όλα. Ξέχασαν να ζητάνε καλύτερα σχολεία για τα παιδιά, καλύτερα νοσοκομεία, περισσότερα λεωφορεία για να ταξιδεύουν με ασφάλεια. Την προστασία της δουλειάς τους. Να διεκδικούν, δηλαδή να ζητάνε κάνοντας πορείες, διαδηλώσεις, απεργίες. Άφηναν την κυβέρνηση να κάνει ότι ήθελε.

-Όλοι παππού; Κι εσύ;

-Κι εγώ, παιδί μου. Μόνο λίγοι νέοι δεν υπάκουαν και συνέχιζαν να βγαίνουν στους δρόμους. Αλλά η αστυνομία τους κυνηγούσε και τους χτυπούσε. Κι εμείς οι υπόλοιποι, αντί να τους υποστηρίζουμε που είχαν το θάρρος να το κάνουν, λέγαμε στην αστυνομία, «μπράβο, καλά τους κάνεις». Ξεχάσαμε πως πριν το δράκο πολεμούσαμε να αλλάξουμε όσα δεν μας άρεσαν, όσα μας στενοχωρούσαν. Με τη λησμονιά που έφερε ο δράκος δεν βλέπαμε τα λάθη της κυβέρνησης. Μας φαίνονταν όλα σωστά. Λέγαμε καλή είναι, προσπαθεί να μας σώσει από το δράκο. Αν κάνει και κανένα λάθος, δεν πειράζει. Μας φροντίζει. Να, θα μας φέρει και εμβόλιο. Σε τέτοια κατάντια είχαμε φτάσει.

-Καλά, παππού, μη κλαις.

-Στενοχωριέμαι, γιατί κι εγώ τότε δεν φέρθηκα σωστά.

-Μη στενοχωριέσαι, τώρα όλα τέλειωσαν. Για πες μου, όμως, όταν έφυγε ο δράκος ξαναθυμηθήκατε αυτά …τα δικαιώματα;

-Μπα, δυστυχώς όχι.

-Γιατί, παππού;

-Γιατί ο δράκος άργησε να φύγει. Και όταν έφυγε τα είχαμε εντελώς ξεχάσει.

-Και τώρα δεν έχετε … δικαιώματα;

-Ευτυχώς κάποιοι λίγοι δεν τα είχαν ξεχάσει. Άρχισαν σιγά σιγά να μιλάνε για αυτά. Εμείς ακούγαμε, ακούγαμε και λίγο λίγο μαθαίναμε. Μαθαίναμε από την αρχή, σαν τα παιδιά στο σχολείο. Αλλά αυτό... μας πήρε πολλά χρόνια.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Artist Andrea Kiss 

 Η «Αορτή»* Πάτρας καλεί σε μια λογοτεχνική άμιλλα διηγημάτων μικρής φόρμας (flash fiction) με θέμα «Μάσκα και Πρόσωπο».

Τα μικρά διηγήματα, γραμμένα στην ελληνική γλώσσα, δεν θα ξεπερνούν τις 1200 λέξεις, και δεν θα έχουν εκδοθεί ή δημοσιευθεί σε περιοδικό, βιβλίο ή άλλο μέσο, έντυπο ή ηλεκτρονικό. Τα κείμενα θα κατατεθούν σε ηλεκτρονική μορφή, στην ηλεκτρονική διεύθυνση flashfictionaortipatras@gmail.com σε αρχεία τύπου doc, docx, ή rtf, με γραμματοσειρά Times New Roman, μεγέθους 12 στιγμών, παράγραφο με εσοχή πρώτης γραμμής και διάστιχο 1,5. Το αρχείο θα περιέχει μόνο το κείμενο με τον τίτλο του. Στο σώμα του μηνύματος (email) και μόνο σε αυτό, θα αναφέρεται απαραίτητα το πραγματικό όνομα και επώνυμο του/της συγγραφέα, καθώς επίσης το τηλέφωνο και η ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας.

 Λήξη υποβολής των κειμένων 20 Φεβρουαρίου 2021.

Η κριτική επιτροπή θα προβεί σε επιλογή με βάση τη λογοτεχνική αξία των κειμένων. Τα επιλεγμένα κείμενα (10-20) θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα aortipatras.blogspot.com και θα συμπεριληφθούν σε μελλοντική ειδική έκδοση (έντυπη ή ηλεκτρονική).

Την κριτική επιτροπή αποτελούν οι λογοτέχνες:
Σπύρος Λ. Βρεττός, Σωκράτης Σκαρτσής και Έρση  Σωτηρόπουλου

  *Η «Αορτή» είναι μια πολιτισμική συλλογικότητα της Πάτρας. Η ταυτότητά της περιγράφεται στο «Μανιφέστο» του ιστολογίου της  (aortipatras.blogspot.com).

 Η δέσμευση του Μιχάλη Βασιλάκη

Του Βασίλη Λαδά,
ποιητή, πεζογράφου και εκ των συνηγόρων της οικογένειας Τεμπονέρα

Από τις εκδόσεις ΚΨΜ κυκλοφορεί το βιβλίο, Ο εξάντας της ζωής μας, συλλογή ομιλιών και κειμένων του  Μιχάλη Βασιλάκη για το Νίκο Τεμπονέρα. Το βιβλίο το επιμελήθηκε η σύντροφος του Βασιλάκη,  Ουρανία Μπίρμπα. Το εξώφυλλο το σχεδίασε η Εύα Τεμπονέρα, θυγατέρα του δολοφονηθέντος.           

Πρώτη ομιλία: ο επικήδειος που εκφώνησε ο Βασιλάκης τον Γενάρη του 1991 πάνω από το φέρετρο του δολοφονηθέντος καθηγητή.

Τελευταία: η ομιλία στο μνημόσυνο του 2020 στο τόπο της θυσίας. Τον Φεβρουάριο, του επώδυνου αυτού έτους που διανύουμε, έφυγε απροσδόκητα από τη ζωή ο Μιχάλης Βασιλάκης αφήνοντας πίσω του μια ζωή δεσμευμένη με τους αγώνες της αριστεράς. Το βιβλίο εκδόθηκε μετά τον θάνατό του.

Στην πρώτη επικήδεια ομιλία του ξεκινά με την επίκληση: «Νίκο ακριβέ μας σύντροφε δώσε σε μας τους συντρόφους σου του Εργατικού Αντιιμπεριαλιστικού Μετώπου αυτή την ώρα να έχουμε φωνή να σε χαιρετήσουμε. Να δώσουμε μαζί με τους μαθητές σου στον λαό μας όρκο ζωής, να υποσχεθούμε ότι όλοι εμείς οι σύντροφοι σου θα σε έχουμε καθημερινό παράδειγμα ανυποχώρητου αγώνα, ανυστερόβουλης προσφοράς και απέραντης ανθρωπιάς».

Τον όρκο αυτό ο Μ. Βασιλάκης τον τήρησε μέχρι την τελευταία του πνοή. Οι δυο τους Βασιλάκης και Τεμπονέρας, μέλη του ΚΚΕ, διεγράφησαν περί το 1985 ύστερα από διαφωνίες τους  με τη στρατηγική του κόμματος. Μαζί με πολλούς άλλους συντρόφους τους ίδρυσαν το ΕΑΜ μια δυναμική τότε οργάνωση στον συνδικαλισμό της πόλης των Πατρών. Και κάθε Γενάρη επί εικοσιεννέα έτη την ημέρα του φόνου ο Βασιλάκης ως γραμματέας του ΕΑΜ εκφωνούσε  επικήδειο λόγο στο σημείο που δολοφονήθηκε ο Τεμπονέρας. Είναι ο βασικός ομιλητής στην ετήσια επέτειο μνήμης και τιμής που συγκεντρώνει πλήθος κόσμου για να τιμήσει τον αγωνιστή Νίκο Τεμπονέρα.

Θα έλεγα πως οι ομιλίες του Βασιλάκη απευθύνονταν μεν στο πλήθος, στην ουσία τους όμως ήταν διάλογοι με τον νεκρό όπου επικαιροποιείται ο όρκος του Μ. Βασιλάκη, η δέσμευση του να ενημερώνει τον Τεμπονέρα για ό,τι συνέβη στον κόσμο το έτος που διανύθηκε από το προηγούμενο μνημόσυνο. Τους πολέμους στη Γιουγκοσλαβία, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, τον πόλεμο του χρηματιστηρίου, την επέλαση του νεοφιλελευθερισμού χέρι- χέρι όταν χρειαστεί με τον φασισμό και άλλα πολλά. Έδινε όμως στον νεκρό και την ελπίδα ότι στο τέλος το δίκιο θα επικρατήσει και ότι η θυσία του δεν πήγε χαμένη.

Τι του έλεγε ο Τεμπονέρας στον μυστικό αυτόν διάλογο μόνο ο Βασιλάκης το ξέρει.

Οι ομιλίες ωστόσο μπορούν να εκληφθούν από τον αναγνώστη και ως ένα περιληπτικό χρονικό της ιστορίας μας από το 1991 και μετά ,με την έκδηλη αγωνία στις γραμμές της για τον δρόμο που πρέπει να πάρει η αριστερά.

Τον Γενάρη του 1991 που δολοφονήθηκε ο Τεμπονέρας είχε καταρρεύσει ο υπαρκτός σοσιαλισμός. Τα νεοφιλελεύθερα δόγματα εξουσίαζαν. Υπήρξαν συμβιβασμοί παντού της συστημικής αριστεράς που συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Παρόλα αυτά ο Μιχάλης Βασιλάκης στις ομιλίες του, στον διάλογο του δηλαδή με τον Τεμπονέρα, δεν άφηνε την αγωνία του να κυριαρχήσει προείχε το κουράγιο από την αποθάρρυνση, ο αγώνας από την περιθωριοποίηση.

Πέρα από αυτήν την παραμυθητική επαγρύπνηση των ομιλιών του Βασιλάκη, οι συνεντεύξεις και οι καταθέσεις του στα δικαστήρια στις δίκες για τον φόνο, που περιέχονται  κατά χρονολογική σειρά κι αυτές στο βιβλίο, αποκαλύπτουν τις ομοιότητες που έχουν  οι δολοφονίες Τεμπονέρα - Φύσσα. Και οι δυο από τάγματα εφόδου. Μόνο που το τάγμα εφόδου το 1991 ήταν ενταγμένο στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, καίτοι τα μέλη του στην πλειοψηφία τους προέρχονταν από το διαλυθέν Παπαδοπουλικό  κόμμα - εθνική παράταξη(με  7% στις εκλογές παρακαλώ τότε ). Η Νέα Δημοκρατία το 1991 ,επί Κων/νου Μητσοτάκη, για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας πρόσφερε κυνική βοήθεια και συμπαράσταση στους υπαίτιους του φόνου παρ' ότι οι μαρτυρίες για το χέρι που σούβλισε τον Τεμπονέρα στο κεφάλι ήταν ακλόνητες. Κίνησε όλο τον μηχανισμό της σε όλες τις εξουσίες για να αποπροσανατολίσει.

Προσπάθησε να εμφανίσει τον φόνο ως αποτέλεσμα συμπλοκής, όπως καλή ώρα ισχυρίσθηκαν και οι της Χρυσής Αυγής ότι συνέβη με την δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Επιπλέον πέτυχε μέσω των παρεμβάσεων της, να επιτύχει ώστε να μην οδηγηθούν στο δικαστήριο ως υπαίτιοι του φόνου και οι συνεργάτες του αυτουργού που ήταν δίπλα του όταν δολοφονούσε. Τα στοιχεία που παραθέτει ο Βασιλάκης στις συνεντεύξεις του κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ως προς το ενδεχόμενο  ότι -αν χρειασθεί- θα υπάρξει και πάλι σύμπλευση απροκάλυπτη νεοφιλελεύθερων και φασιστών παίζοντας ο καθ' ένας τον ρόλο του.

Έτσι όπως τρέχει το βιβλίο με τις 29 ομιλίες, με έξοχους τίτλους σε κάθε κεφάλαιο και την ενδιάμεση παράθεση των συνεντεύξεων και των καταθέσεων στα δικαστήρια καθιστούν το βιβλίο χρονικό μιας εποχής με πρωταγωνιστές  δύο πρόσωπα ακέραιης ηθικής στάσης, του Μιχάλη Βασιλάκη και του Νίκου Τεμπονέρα. Διαβάζεται ακόμη και με λογοτεχνικό ενδιαφέρον, συγχωρώντας τους υψηλούς καταγγελτικούς λόγους στις ομιλίες που η αναγκαιότητα των εκδηλώσεων μνήμης και τιμής τους υπαγόρευε.

Ο Μιχάλης Βασιλάκης αποποιήθηκε πανεπιστημιακή καριέρα που είχε την δυνατότητα να ακολουθήσει κάνοντας χίλιες άλλες δουλειές. Διαγράφτηκε από το ΚΚΕ ενώ ήταν γραμματέας της οργάνωσης Πάτρας ενώ θα μπορούσε, όπως άλλοι, να ελιχθεί και να σταδιοδρομήσει.
_____
δημοσιεύτηκε στο best 3/12/20