Πολιτισμός είναι η ποιότητα της καθημερινής ζωής των ανθρώπων σε όλες τις εκφράσεις της. Η ποιότητα των αναγκών, των αναστοχασμών και των οραμάτων. Η ποιότητα της κατοικίας, της γειτονιάς, της πόλης και του περιβάλλοντα φυσικού χώρου. Η ποιότητα της εργασίας, της ανάπαυσης και του ελεύθερου χρόνου. Η ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων και των κοινωνικών δομών.Πολιτισμός είναι η γλώσσα, τα ήθη και έθιμα, η παιδεία, η εργασία, η ψυχαγωγία, η σωματική και ψυχική υγεία, οι θεσμοί συμμετοχικής δημοκρατίας.Πολιτισμός είναι κάθε μορφή τέχνης, με έμφαση στην πρωτογενή και ερασιτεχνική δημιουργία.Πολιτισμός είναι μια συνεχής πορεία απελευθέρωσης του ατόμου και των κοινωνιών. Μια πορεία αυτογνωσίας και συνάντησης με το διαφορετικό (φυλή, φύλο, θρησκεία, συνήθεια, τόπο).Πολιτισμός είναι η ιστορική μνήμη, ο αναστοχασμός και η δημιουργική σύνδεση με το σήμερα.Πολιτισμός,είναι μια μεγάλη ομπρέλα που χωράει από κάτω της, όλες τις πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης, από τη παρακολούθηση ή το ανέβασμα μιας θεατρικής παράστασης μέχρι τον κάδο απορριμμάτων/ανακύκλωσης και το περιεχόμενό του.Πολιτισμός θα πει να γιατρεύεις πληγές, που άνοιξαν και ανοίγουν τα απάνθρωπα μοντέλα καπιταλιστικής εκμετάλλευσης ανθρώπων και φύσης. Τα μοντέλα αλλοτρίωσης, μαζικοποίησης και υπερσυγκέντρωσης.Πολιτισμός είναι να φροντίζεις την αυλή σου, το χωριό σου, την γειτονιά και την πόλη σου, να έχεις πεζοδρόμια να περπατάς, στέγαστρα να περιμένεις, πλατείες να ρεμβάζεις, παιδικές χαρές, προσβάσιμες ακρογιαλιές, ρέματα, δάση και βουνά να σε βρίσκουν, εργαστήρια και χώρους δημιουργίας για όλες τις τέχνες.Πολιτισμός είναι να υπερασπίζεσαι τα «κοινά αγαθά», στη ζωή και στην τέχνη, να συναντάς τους άλλους και τη φύση, να στοχάζεσαι μια καλύτερη ζωή>Εκκινώντας από τις διαχρονικά πανανθρώπινες αξίες της αριστεράς και των κινημάτων, για την πόλη, τους πολίτες, τις ιδέες και τις δράσεις. Φίλοι και φίλες, έξοδον επιχειρούμε με την πολιτισμική μας συλλογικότητα/ιστοσελίδα. Το όνομα αυτής, «αορτή».____*Από τα λεξικά: ΑΟΡΤΗ, η πρώτη και κυριότερη αρτηρία του σώματος. ΑΟΡΤΗ, εκφύεται από το αρτηριακό στόμιο της αριστερής κοιλίας της καρδιάς. ΑΟΡΤΗ, από εδώ διοχετεύεται το ερυθρό, πλούσιο σε οξυγόνο αίμα, σε ολόκληρο τον οργανισμό.Ιδρυτική ομάδα: Γιάννης Αναγνωστόπουλος, Μάρω Γαλάνη, Πόλυ Γεωργακοπούλου, Γιάννης Ζαρκάδης, Μαρία Κουρμπανά, Βασίλης Λαδάς, Κώστας Μαλαμής, Βαγγέλης Μαντάς, Λίλα Μιαούλη, Γιάννης Η. Παππάς, Βαγγέλης Πολίτης, Αγγελική Φραγκούλια, Βασίλης Χριστόπουλος.

Να σκεφτόμαστε, να ονειρευόμαστε και στο σπίτι

του ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ

pic Kamila Kansy 

Η πανδημία του κορωνοϊού συνιστά μία κρίσιμη, μια εξαιρετική κατάσταση. Όπως όλες οι κρίσιμες καταστάσεις συγχρονίζει τις έγνοιες και την καθημερινότητα όλων μας. Και των πολιτών και της εξουσίας. Καθημερινά μιλάμε για το ίδιο πράγμα, με το αυτί στις ειδήσεις. 70% των Ελλήνων βλέπει καθημερινά τον καθηγητή Σ Τσιόδρα και τους κυβερνητικούς παράγοντες. Η παρουσία του πρώτου νομιμοποιεί και τους δεύτερους.  Η πανδημία έχει δύο ιδιαιτερότητες. Καταρχήν το εύρος, είναι πλανητική. Αυτό επιτρέπει να μην βλέπουμε εχθρό εντός συνόρων. Ο εχθρός φαντάζει αόρατος, ύπουλος, που δεν κάνει διακρίσεις στα θύματα. Αυτό νομιμοποιεί τον λόγο ηγετών κρατών, όπως ο Μακρόν και ο Μητσοτάκης, που δηλώνουν συχνά πυκνά ότι είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα.

Κατά δεύτερον τις συνέπειες. Στις κρίσιμες καταστάσεις (εξεγέρσεις, πολιτικές οικονομικές κρίσεις, πολεμικές συρράξεις…) οι πολίτες βγαίνουν έξω, στο δημόσιο χώρο.  Αντίθετα εδώ μείνουμε σπίτι. Να μην μας βρει ο ιός. Να μην μας χρησιμοποιήσει για να βλάψουμε άλλους. Η δεύτερη συνέπεια αφορά τη διαβίωση. Σε πολλές κρίσεις, κυρίως πολιτικές,  στρεφόμαστε στο μέλλον. Όλα φαίνονται δυνατά. Στην πανδημία στρεφόμαστε στο παρόν. Την κάθε στιγμή. Υπομονή. Να περάσει το κακό και βλέπουμε.

Η υποχρεωτική παραμονή στο σπίτι, με εξαίρεση κυρίως τους επαγγελματίες της υγείας, είναι πρωτόγνωρη. Στον 20^ο αιώνα, βασικό αίτημα των εργαζομένων ήταν η έξοδος από το σπίτι. Το οκτάωρο και ο ελεύθερος χρόνος. Οι γυναίκες διεκδικούσαν δουλειά και ελεύθερο χρόνο. Έτσι, στις εύπορες δυτικές χώρες κυριάρχησε το έξω,  δίνοντας μικρότερη σημασία στο σπίτι. Στην Ελλάδα βασικός χώρος, κυρίως για τις γυναίκες, έμεινε το σπίτι. Η φροντίδα ήταν γι αυτό, όχι για το δημόσιο χώρο. Για τους άνδρες μιας ηλικίας έμεινε το καφενείο. Για τους νέους το έξω.

Το μένω σπίτι δεν σημαίνει το ίδιο πράγμα για όλους, δεν βιώνεται με τον ίδιο τρόπο. Δεν είμαστε ακριβώς όλοι στην ίδια βάρκα. Η τηλεόραση και οι νέες τεχνολογίες άλλαξαν την αντίληψη του μέσα και του έξω ιδιαίτερα για τους γνώστες της τεχνολογίας. Κάποιοι, όλο και περισσότεροι, δουλεύουν από το σπίτι, με τηλεργασία. Σπίτι και χώρος εργασίας ταυτίζονται, όπως πριν από τη βιομηχανική επανάσταση. Ακόμη, πολλοί Έλληνες, ιδιαίτερα οι πλέον χτυπημένοι από την κρίση, πέρασαν πρόσφατα καιρό κλεισμένοι σπίτι γιατί δεν μπορούσαν οικονομικά ή ψυχολογικά να ανταπεξέλθουν. Τέλος, σπίτι με σπίτι διαφέρει. Άλλοι έχουν οικογένεια, άλλοι είναι μονάχοι, άλλοι έχουν σπίτι με ανέσεις, άλλοι όχι. Παντού οι λαϊκές γειτονιές είναι πολύ πιο έντονα χτυπημένες από τις εύπορες.  

Μένω σήμερα σπίτι διαφέρει από αυτό που σήμαινε μερικά χρόνια πριν. Ενέχει, ωστόσο, συνέπειες. Οι ψυχολόγοι εστιάζουν στη μοναξιά και την κατάθλιψη, οι κοινωνιολόγοι στη διάρρηξη των δεσμών και στην ενδοοικογενειακή βία, οι οικονομολόγοι στις οικονομικές συνέπειες, οι της φυσικής αγωγής στη φυσική κατάσταση, οι διατροφολόγοι στη διατροφή και πάει λέγοντας. Αυτά συναρτώνται με το πώς βιώνουμε την κατάσταση, πώς ζούμε μέσα. Ενδεικτικά, πολλοί βλέπουν το σπίτι ως καταφύγιο προφύλαξης από τον ιό. Άλλοι ως μέσο προφύλαξης από το διάχυτο φόβο. Άλλοι συνεχίζουν, μέσω υπολογιστών, δραστηριότητές τους.

Στους μεγάλους κινδύνους τείνουμε να παραιτηθούμε από σχέδια και όνειρα. Ζώντας τη στιγμή ξεχνάμε το αύριο, το μέλλον. Σκεφτόμαστε ότι προέχει η επιβίωση. Όλη μας η προσοχή είναι στραμμένη στην τεχνολογία της επιβίωσης. Μιας επιβίωσης που δεν έχει κάτι ηρωικό ή συλλογικό: να αντισταθώ στον εχθρό για την πατρίδα ή να βοηθήσω στο κοινό καλό. Αντίθετο, έχει όλα τα στοιχεία απόσυρσης και παραίτησης από το δημόσιο χώρο.

 Αυτός ακριβώς είναι και ο μεγάλος κίνδυνος ιδιαίτερα μάλιστα που όλα τα μέτρα που λαμβάνονται μέρα με τη μέρα δεν παρουσιάζονται σαν προσωρινά. Να μη σκεφτούμε το αύριο, να μην κάνουμε όνειρα. Να εθιστούμε στην τεχνογνωσία της καθημερινής επιβίωσης και να αρκεστούμε σε αυτήν. Έτσι το παρόν γίνεται δυσβάστακτο, ανυπόφορο. Μας ωθεί να παραδοθούμε στη βασανιστική τυραννία και σιωπή της στιγμής. Ακόμη χειρότερα να ξεχάσουμε σκέψεις και όνειρα, να αρκεστούμε στα ελάχιστα. Αυτό εννοούσε ο Μ. Φουκώ όταν έκανε λόγο για βιοπολιτική και τεχνολογία της εξουσίας που λειτουργεί σαν το δηλητήριο του Μιθριδάτη.  Μας εθίζει στο νέο καθεστώς αλήθειας. Έτσι, ακυρώνεται η μεγάλη ειδοποιός διαφορά του ανθρώπου, να σκέφτεται το αύριο, να το ετοιμάζει. Χωρίς φόβο, με το χαμόγελο, γιατί όπως σημείωνε ο ποιητής, το μέλλον έχει πολύ ξηρασία.